189:. It has been classified as Eastern Otomi by Lastra (2006). but in reality "Eastern Otomi" in Lastra's classification is a broader term for a "conservative variety". It is a language closely related to Acazulco and Atlapulco Otomi. It also shows a number of idiosyncratic innovations which make it stand as a different language, probably the closest one to Colonial Otomi. Its system of verbal conjugations is highly complex compared to the
239:
1567:
515:
298:
1596:
1601:
1560:
508:
178:
729:
1340:
1502:
291:
222:
1170:
1553:
501:
1497:
1611:
284:
1606:
1390:
161:
734:
1425:
1355:
739:
702:
469:
625:
392:
217:(in Spanish). Universidad Nacional Autonoma de MĂ©xico, Instituto de investigaciones AntropolĂłgicas.
872:
769:
1365:
754:
1586:
749:
1591:
1533:
1440:
1092:
650:
524:
417:
1160:
716:
1465:
1097:
786:
663:
539:
430:
307:
8:
1430:
1350:
1144:
1076:
889:
879:
867:
849:
764:
1251:
1066:
1061:
1375:
1312:
1294:
1264:
1206:
1165:
1139:
1102:
1056:
820:
811:
759:
262:
181:
language spoken by less than a dozen people in the village of
Santiago Tilapa, between
1541:
1183:
1024:
1003:
946:
941:
620:
387:
153:
1455:
1445:
1370:
1320:
1221:
1216:
914:
801:
795:
658:
548:
425:
315:
218:
1415:
1071:
967:
936:
266:
1470:
1460:
1400:
1385:
1330:
1259:
1226:
1188:
1051:
998:
993:
951:
904:
862:
744:
677:
635:
570:
565:
557:
444:
402:
337:
332:
324:
254:
1008:
1477:
1435:
1420:
1395:
1360:
1325:
1302:
1276:
1246:
1178:
988:
857:
827:
774:
595:
589:
362:
356:
190:
66:
47:
1450:
1405:
166:
1537:
1517:
1380:
1269:
1134:
1129:
610:
605:
580:
484:
377:
372:
347:
110:
240:"The conjugation classes of Tilapa Otomi: An approach from canonical typology"
1580:
1345:
1335:
1211:
972:
696:
690:
685:
640:
630:
615:
463:
457:
452:
407:
397:
382:
1410:
258:
186:
117:
74:
137:
493:
276:
79:
724:
146:
130:
84:
182:
37:
237:
1578:
1561:
509:
292:
1568:
1554:
523:
516:
502:
299:
285:
306:
208:
206:
1579:
547:
212:
497:
280:
215:Los Otomies – Su lengua y su historia
203:
1527:
13:
1503:Classification of Mixtec languages
14:
1623:
1597:Endangered Oto-Manguean languages
16:Oto-Manguean language of Mexico
1498:List of Oto-Manguean languages
231:
1:
1540:. You can help Knowledge by
7:
1602:Oto-Manguean language stubs
10:
1628:
1526:
238:Palancar, Enrique (2012).
177:is a seriously endangered
1511:
1490:
1311:
1293:
1239:
1199:
1153:
1122:
1115:
1085:
1044:
1037:
1017:
981:
960:
929:
922:
913:
897:
888:
848:
841:
810:
785:
730:Chiltepec-Tlacoatzintepec
715:
676:
649:
579:
556:
538:
531:
478:
443:
416:
346:
323:
314:
160:
144:
128:
123:
107:
63:
53:
43:
33:
26:
21:
1171:Western Tlacolula Valley
213:Lastra, Yolanda (2006).
196:
1536:-related article is a
1534:Oto-Manguean languages
626:Estado de MĂ©xico Otomi
525:Oto-Manguean languages
393:Estado de MĂ©xico Otomi
259:10.1515/ling-2012-0025
1391:Mitlatongo-Yutanduchi
1341:Atatláhuca–San Miguel
1612:Oto-Pamean languages
308:Oto-Pamean languages
1607:Languages of Mexico
191:Mezquital varieties
1426:San Miguel Piedras
1356:Chayuco-Jamiltepec
1175:Extended Ocotepec
1549:
1548:
1524:
1523:
1518:extinct languages
1486:
1485:
1289:
1288:
1285:
1284:
1235:
1234:
1111:
1110:
1033:
1032:
837:
836:
711:
710:
672:
671:
571:Michoacán Mazahua
491:
490:
485:extinct languages
439:
438:
338:Michoacán Mazahua
172:
171:
1619:
1570:
1563:
1556:
1528:
1120:
1119:
1042:
1041:
927:
926:
920:
919:
895:
894:
846:
845:
828:Chorotega/Mangue
703:Chichimeca Jonaz
636:Texcatepec Otomi
554:
553:
545:
544:
536:
535:
518:
511:
504:
495:
494:
470:Chichimeca Jonaz
403:Texcatepec Otomi
321:
320:
301:
294:
287:
278:
277:
271:
270:
244:
235:
229:
228:
210:
156:
140:
133:
113:
69:
19:
18:
1627:
1626:
1622:
1621:
1620:
1618:
1617:
1616:
1577:
1576:
1575:
1574:
1525:
1520:
1507:
1482:
1441:Southern Puebla
1307:
1281:
1231:
1195:
1149:
1107:
1081:
1029:
1013:
977:
956:
909:
884:
833:
806:
781:
740:Lalana-Tepinapa
707:
668:
645:
621:Querétaro Otomi
596:Mezquital Otomi
590:Classical Otomi
575:
566:Central Mazahua
527:
522:
492:
487:
474:
435:
412:
388:Querétaro Otomi
363:Mezquital Otomi
357:Classical Otomi
342:
333:Central Mazahua
310:
305:
275:
274:
242:
236:
232:
225:
211:
204:
199:
179:native American
152:
136:
129:
114:
109:
103:
70:
67:Language family
65:
59:100 (2006)
56:
55:Native speakers
48:Santiago Tilapa
17:
12:
11:
5:
1625:
1615:
1614:
1609:
1604:
1599:
1594:
1589:
1587:Otomi language
1573:
1572:
1565:
1558:
1550:
1547:
1546:
1522:
1521:
1512:
1509:
1508:
1506:
1505:
1500:
1494:
1492:
1488:
1487:
1484:
1483:
1481:
1480:
1475:
1474:
1473:
1468:
1463:
1458:
1453:
1448:
1443:
1438:
1433:
1428:
1423:
1418:
1413:
1408:
1403:
1398:
1393:
1388:
1383:
1378:
1373:
1368:
1366:Chigmecatitlán
1363:
1358:
1353:
1348:
1343:
1338:
1333:
1323:
1317:
1315:
1309:
1308:
1306:
1305:
1299:
1297:
1291:
1290:
1287:
1286:
1283:
1282:
1280:
1279:
1274:
1273:
1272:
1267:
1262:
1254:
1249:
1243:
1241:
1237:
1236:
1233:
1232:
1230:
1229:
1224:
1219:
1214:
1209:
1203:
1201:
1197:
1196:
1194:
1193:
1192:
1191:
1186:
1181:
1173:
1168:
1163:
1157:
1155:
1154:Western Valley
1151:
1150:
1148:
1147:
1142:
1137:
1132:
1126:
1124:
1123:Trans-Yautepec
1117:
1113:
1112:
1109:
1108:
1106:
1105:
1100:
1095:
1093:Coatecas Altas
1089:
1087:
1083:
1082:
1080:
1079:
1074:
1069:
1064:
1059:
1054:
1048:
1046:
1039:
1035:
1034:
1031:
1030:
1028:
1027:
1021:
1019:
1015:
1014:
1012:
1011:
1006:
1001:
996:
991:
985:
983:
979:
978:
976:
975:
970:
964:
962:
958:
957:
955:
954:
949:
944:
939:
933:
931:
924:
917:
911:
910:
908:
907:
901:
899:
892:
886:
885:
883:
882:
877:
876:
875:
865:
860:
854:
852:
843:
839:
838:
835:
834:
832:
831:
824:
816:
814:
808:
807:
805:
804:
799:
791:
789:
783:
782:
780:
779:
778:
777:
772:
767:
762:
757:
752:
747:
742:
737:
732:
721:
719:
713:
712:
709:
708:
706:
705:
700:
693:
688:
682:
680:
674:
673:
670:
669:
667:
666:
661:
655:
653:
647:
646:
644:
643:
638:
633:
628:
623:
618:
613:
611:Highland Otomi
608:
606:Acazulco Otomi
603:
598:
593:
585:
583:
577:
576:
574:
573:
568:
562:
560:
551:
542:
533:
529:
528:
521:
520:
513:
506:
498:
489:
488:
479:
476:
475:
473:
472:
467:
460:
455:
449:
447:
441:
440:
437:
436:
434:
433:
428:
422:
420:
414:
413:
411:
410:
405:
400:
395:
390:
385:
380:
378:Highland Otomi
375:
373:Acazulco Otomi
370:
365:
360:
352:
350:
344:
343:
341:
340:
335:
329:
327:
318:
312:
311:
304:
303:
296:
289:
281:
273:
272:
230:
223:
201:
200:
198:
195:
185:and the DF in
170:
169:
164:
158:
157:
150:
142:
141:
134:
126:
125:
124:Language codes
121:
120:
115:
111:Writing system
108:
105:
104:
102:
101:
100:
99:
98:
97:
96:
95:
73:
71:
64:
61:
60:
57:
54:
51:
50:
45:
41:
40:
35:
34:Native to
31:
30:
24:
23:
15:
9:
6:
4:
3:
2:
1624:
1613:
1610:
1608:
1605:
1603:
1600:
1598:
1595:
1593:
1592:Tianguistenco
1590:
1588:
1585:
1584:
1582:
1571:
1566:
1564:
1559:
1557:
1552:
1551:
1545:
1543:
1539:
1535:
1530:
1529:
1519:
1515:
1510:
1504:
1501:
1499:
1496:
1495:
1493:
1489:
1479:
1476:
1472:
1469:
1467:
1464:
1462:
1459:
1457:
1454:
1452:
1449:
1447:
1444:
1442:
1439:
1437:
1434:
1432:
1429:
1427:
1424:
1422:
1419:
1417:
1414:
1412:
1409:
1407:
1404:
1402:
1399:
1397:
1394:
1392:
1389:
1387:
1384:
1382:
1379:
1377:
1374:
1372:
1369:
1367:
1364:
1362:
1359:
1357:
1354:
1352:
1349:
1347:
1344:
1342:
1339:
1337:
1334:
1332:
1329:
1328:
1327:
1324:
1322:
1319:
1318:
1316:
1314:
1310:
1304:
1301:
1300:
1298:
1296:
1292:
1278:
1275:
1271:
1268:
1266:
1263:
1261:
1258:
1257:
1255:
1253:
1250:
1248:
1245:
1244:
1242:
1238:
1228:
1225:
1223:
1220:
1218:
1215:
1213:
1210:
1208:
1205:
1204:
1202:
1198:
1190:
1187:
1185:
1182:
1180:
1177:
1176:
1174:
1172:
1169:
1167:
1164:
1162:
1159:
1158:
1156:
1152:
1146:
1143:
1141:
1138:
1136:
1133:
1131:
1128:
1127:
1125:
1121:
1118:
1114:
1104:
1101:
1099:
1096:
1094:
1091:
1090:
1088:
1084:
1078:
1075:
1073:
1070:
1068:
1065:
1063:
1060:
1058:
1055:
1053:
1050:
1049:
1047:
1043:
1040:
1036:
1026:
1023:
1022:
1020:
1016:
1010:
1007:
1005:
1002:
1000:
997:
995:
992:
990:
987:
986:
984:
980:
974:
971:
969:
966:
965:
963:
959:
953:
950:
948:
945:
943:
940:
938:
935:
934:
932:
930:Sierra Juárez
928:
925:
921:
918:
916:
912:
906:
903:
902:
900:
896:
893:
891:
887:
881:
878:
874:
871:
870:
869:
866:
864:
861:
859:
856:
855:
853:
851:
847:
844:
840:
830:
829:
825:
823:
822:
818:
817:
815:
813:
809:
803:
800:
798:
797:
793:
792:
790:
788:
784:
776:
773:
771:
768:
766:
763:
761:
758:
756:
753:
751:
748:
746:
743:
741:
738:
736:
733:
731:
728:
727:
726:
723:
722:
720:
718:
714:
704:
701:
699:
698:
697:Southern Pame
694:
692:
691:Northern Pame
689:
687:
684:
683:
681:
679:
675:
665:
662:
660:
657:
656:
654:
652:
648:
642:
641:Ixtenco Otomi
639:
637:
634:
632:
631:Temoaya Otomi
629:
627:
624:
622:
619:
617:
616:Tenango Otomi
614:
612:
609:
607:
604:
602:
599:
597:
594:
592:
591:
587:
586:
584:
582:
578:
572:
569:
567:
564:
563:
561:
559:
555:
552:
550:
546:
543:
541:
537:
534:
530:
526:
519:
514:
512:
507:
505:
500:
499:
496:
486:
482:
477:
471:
468:
466:
465:
464:Southern Pame
461:
459:
458:Northern Pame
456:
454:
451:
450:
448:
446:
442:
432:
429:
427:
424:
423:
421:
419:
415:
409:
408:Ixtenco Otomi
406:
404:
401:
399:
398:Temoaya Otomi
396:
394:
391:
389:
386:
384:
383:Tenango Otomi
381:
379:
376:
374:
371:
369:
366:
364:
361:
359:
358:
354:
353:
351:
349:
345:
339:
336:
334:
331:
330:
328:
326:
322:
319:
317:
313:
309:
302:
297:
295:
290:
288:
283:
282:
279:
268:
264:
260:
256:
252:
248:
241:
234:
226:
224:9789703233885
220:
216:
209:
207:
202:
194:
192:
188:
184:
180:
176:
168:
165:
163:
159:
155:
151:
149:
148:
143:
139:
135:
132:
127:
122:
119:
116:
112:
106:
94:
91:
90:
88:
87:
86:
83:
82:
81:
78:
77:
76:
72:
68:
62:
58:
52:
49:
46:
42:
39:
36:
32:
29:
25:
20:
1542:expanding it
1531:
1513:
1431:Silacayoapan
1351:Cacaloxtepec
1045:Cis-Yautepec
826:
819:
794:
695:
686:Central Pame
651:Matlatzincan
601:Tilapa Otomi
600:
588:
480:
462:
453:Central Pame
418:Matlatzincan
368:Tilapa Otomi
367:
355:
250:
246:
233:
214:
187:Mexico State
175:Tilapa Otomi
174:
173:
167:Tilapa OtomĂ
145:
93:Tilapa Otomi
92:
75:Oto-Manguean
27:
22:Tilapa Otomi
1466:YoloxĂłchitl
1376:Cuyamecalco
1161:Chichicápam
1145:Quiavicuzas
1077:Tlacolulita
770:Tepetotutla
717:Chinantecan
664:Matlatzinca
431:Matlatzinca
247:Linguistics
1581:Categories
1456:Tilantongo
1446:Soyaltepec
1371:Coatzospan
1265:Texmelucan
1207:Albarradas
1140:Lachiguiri
1103:Ozolotepec
1098:Miahuatlán
1057:Quiegolani
787:Tlapanecan
540:Oto-Pamean
80:Oto-Pamean
1516:indicate
1471:Zacatepec
1461:Tututepec
1386:Ixtayutla
1331:Amoltepec
1256:Papabuco
1222:Ayoquezco
1217:Antequera
890:Zapotecan
880:Popolocan
873:varieties
850:Popolocan
821:Chiapanec
765:Sochiapam
725:Chinantec
483:indicate
147:Glottolog
131:ISO 639-3
1436:Sindihui
1421:Pinotepa
1396:Mixtepec
1361:Chazumba
1321:Cuicatec
1313:Mixtecan
1295:Amuzgoan
1260:Elotepec
1252:LachixĂo
1227:Quiatoni
1189:Zaachila
1067:XanaguĂa
1062:LapaguĂa
1052:Mixtepec
1038:Southern
999:Yatzachi
994:Zoogocho
952:Abejones
923:Northern
812:Manguean
802:Tlapanec
796:Subtiaba
760:Palantla
755:OzumacĂn
735:Highland
659:Tlahuica
426:Tlahuica
267:55777801
154:tila1239
1514:Italics
1416:Peñasco
1381:Estetla
1277:Solteco
1247:El Alto
1184:Ocotlán
1179:Isthmus
1116:Central
1025:Choápam
1004:Yalálag
989:Cajonos
982:Cajonos
947:YavesĂa
942:Aloápam
915:Zapotec
905:Chatino
898:Chatino
868:Mazatec
863:Ixcatec
842:Eastern
750:Ojitlán
558:Mazahua
549:Otomian
532:Western
481:Italics
325:Mazahua
316:Otomian
89:Eastern
85:Otomian
1478:Trique
1346:Ayutla
1336:Apoala
1326:Mixtec
1303:Amuzgo
1270:Zaniza
1135:Petapa
1130:Guevea
1086:Coatec
1072:Xánica
968:RincĂłn
961:RincĂłn
937:Ixtlán
858:Chocho
745:Lealao
678:Pamean
445:Pamean
265:
221:
183:Toluca
44:Region
38:Mexico
1532:This
1491:Lists
1451:Tidaá
1411:Nuyoo
1406:Nuxaá
1240:Other
1212:Mitla
1200:Other
1166:Güilá
1018:Other
1009:Tabaá
973:Yatee
775:Usila
581:Otomi
348:Otomi
263:S2CID
253:(4).
243:(PDF)
197:Notes
118:Latin
1538:stub
1401:Ă‘umĂ
219:ISBN
28:Ă‘ĹłhĹł
255:doi
162:ELP
138:otl
1583::
261:.
251:50
249:.
245:.
205:^
193:.
1569:e
1562:t
1555:v
1544:.
517:e
510:t
503:v
300:e
293:t
286:v
269:.
257::
227:.
Text is available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike License. Additional terms may apply.